By using this site, you agree to the Privacy Policy and Terms of Use.
Accept
KhawnvarKhawnvarKhawnvar
Notification
Font ResizerAa
  • Home
  • News & Analysis
  • Politics
  • Economy
  • Law
  • Science & Tech
    • Environment
  • Society & Culture
    • Philosophy
    • Theology
    • Rights
    • Books
    • Literature
  • Podcast
  • English
Font ResizerAa
KhawnvarKhawnvar
  • News & Analysis
  • Politics
  • Economy
  • Law
  • Science & Tech
  • Society & Culture
  • Podcast
  • English
Search
  • Categories
    • News & Analysis
    • Politics
    • Economy
    • Law
    • Science & Tech
    • Society & Culture
    • Podcast
    • English
  • Pages
    • Contact Us
    • About us
Have an existing account? Sign In
Follow US
Law

HMEICHHIATE CHUNGA HLEILENNA (DOMESTIC VIOLENCE) LEH DAN: A THEN CHAUH!

Ruata Royte
04/03/2025
Share
2 Min Read
HMEICHHATE CHUNGA HLEILENNA (DOMESTIC VIOLENCE) LEH DAN: A THEN CHAUH!
Photo credit: @Freepik
SHARE

Dan hi chi hrang hrang a awm angin hmeichhiate chunga hleilenna kaihhnawih pawh hi dan mal chauhin a thunun leh khawih a ni lova. Dan hrang hrang tlawhchhana hmalak theih leh thubuai awrh tir theih a ni a.

Tun tumah chuan Protection of Women from Domestic Violence Act, 2005 (Domestic Violence Act emaw DV Act emaw tiin a awlsam zawnga sawi mai thin) hi kan thlur bik dawn a ni. Nupa emaw chhungkaw inkar emaw nghawng thil a nih avangin a dan hian pawikhawihtu hrem ngawr ngawr ai mahin, a tuartu tawrhna sutkian emaw, a tuartu laka thil pawi nasa zawk a thlen hmaa venhim te, pawikhawihtu laka thununna rang taka lekkawh te emaw a tinzawn avangin chhungkaw kaihhnawih thil chinfelna dan tangkai tak a ni.

Domestic Violence kan tih chuan hmeichhiate chunga hleilenna chungchang niin, hmeichhia tupawhin a chenpuite laka a tawrhna hrang hrang he’ng a hnuaia mi te hi a huam a ni. Taksa emaw rilru tihnat, zahawmna tihbawrhban te, hmeichhe hriselna leh himna tihderthawn te hi a huam vek a. Chu mai bakah, hetiang thil a chunga a thlen hma hauh pawhin, hetiang tih tumna ringawt pawh a huam tel bawk a ni.

Taksa leh rilru, mipat hmeichhiatna leh sum leh pai lama hmeichhe tihnat emaw tihderthawn tih tein a then hran thliah theih hlawm a ( Section 3 Protection of Women from Domestic Violence Act, 2005) .

A hnuaiah hian chipchiar zawkin Domestic Violence chungchang leh hmeichhiate chunga hleilena ze hrang hrang danin pawi khawihna ni-a a pawmte han tarlang dawn ila :

  • Physical violence : Vuak, ben, seh, pet, hnek, nam, taksa tihnat emaw hliam dang engpawh.
  • Sexual violence : Tihluihna a mipat hmeichhiatna hmanpui, zahmawh lam thil en luihpui, mipat hmeichhiatna rawngkaia hmeichhe zahawmna tihbawrhban.
  • Verbal & Emotional Violence : Tihnawmnah, fapa neihloh avanga tihnawmnah, naupang zirna kalpui thei lo a siam, hna thawk thei loa siam, hnathawh bansan tura nawr luih, pawn chhuah khap sak,  nunphunga tih dan phung pangngai mi hmuh phalsak loh, pasal neihluihtir, an duhzawng pasal neihtir, tawngka leh thildanga rilru na a insiam.
  • Economic violence : Amah emaw a fate emaw inenkawlna tur pek loh te, silh leh fen leh ei leh in amah emaw a fate tana pek loh te, hnathawh phalsak loh te, a hlawh chhuhsak te, a hlawh hman phalsak loh te, inchhungkhur thil hman ve phalsak loh te, hnathawk lai tihbuai te, in atanga hnawhchhuah te.

Domestic Violence a lo thlena tanpui theitu che chu :

1. Protection Officer: State sawrkarin district tinah tul a tih zat Protection Officer a ruat thei a. Ani hi domestic violence kaihhnawih thubuai thila Magistrate-te lo pui tu an ni a. Domestic Violence tuartu (victim) lo tanpuitu niin a dikna chanvo tinreng kawhhmuh leh, a thlawn a ukil rawih theih dan thlenga lo tanpuitu a ni. (Mizoramah chuan Police Station hrang hrangah hian ‘Women Cell’-te din a ni fur tawh a. Domestic Violence chungchanga harsatna tawk tan chuan pan chawt mai chi a ni ang. Anni hian a tul angin an lo pui emaw  Protection Officer an lo kawhhmuh thin a ni)

Complaint-te lo dawngin danin thuneihna a pek angin a chhui chiang a, ‘report’ a ziak thin. A report chu police hnenah a thawn lehin, Magistrate hnenah a tul ang leh a tuartu (victim) in a duh dan a zirin venhimna (Protection order) a dilsak thei a, a tuartu (victim) -in hliam a tawrhte endik turin medical exam a tihtir thei a, medical report chu police leh Magistrate hnenah a thawn leh thin.

2. Magistrate : A tuartu (victim) emaw, Protection officer emaw, a tuartu aiawh tupawhin Magistrate hnenah he’ng kan tarlan tanpuina kawng hrang hrangte hi an dil thei a ni.

  • Pawikhawihtu lak atangin zangnadawmna (Compensation).
  • Magistrate chuan dilna a dawn atanga ni 3 chhungin (dan naranin) a ngaihtuah tan tur a ni.
  • Magistrate chuan dilnate hi ni 60 chhungin chinfel a tum hman tur a ni.

Domestic Violence a thlen theih dan hrang hrangte bakah a tuarten an harsatna an thlenna tur kan tarlang tawh a, Domestic Violence tuartu humhimna leh a chanvo hrang hrang te kan sawi ve leh ang –

Protection Order (Sec 18) : Magistrate-in pawikhawihtu leh a tuartu te thu a ngaihthlak hnuah pawikhawihtu chu a pawikhawih te sim tur leh, a thil chin tha lo te ti tawh lo turin khapna thupek a pe thei.

Residence Orders (sec 19): A tuartu laka inthiarfihlim tura hriattir te, pawikhawihtu leh a tuartute chu tha taka an chen dun theihna tur leh a tuartuin an inchhungkhura a chanvo neih ang te tibuai lo tura thupek te bakah pawikhawihtu lakah intiamkamna (bond) magistrate hian a neihtir thei a ni.

Magistrate hian venhimna emaw a thupek kengkawh turin emaw police a ruat thei bawk.

Monetary Relief ( Sec 20) : Sum hloh te, hliam inenkawlna senso te, bungraw chan te etc

Custody order ( Sec 21) : Magistrate hnenah humhimna emaw tanpuina dil laia naupang lo enkawltu tur dil lailawkna.

Compensation Order ( Sec 22) : Domestic Violence chi hrang hrang tawrh avanga zangnadawmna

He dan in chanvo a pek te bakah hian Criminal Court emaw Civil Court-ah pawikhawihtu lakah hian dan anga hmalak theih a ni ( Sec 26 ).

Hmeichhe chunga hleilenna hi a tuartu thenkhat, mimala ka hriat ngai hauh loh phone a min rawn be tawl te, a then hmaichhana kan hmuh leh buaipui thenkhat atanga an harsatna leh zawhnate ka ngaihtuah letin a tuartu leh tawngtu dinhmun atang chuan a hre zawk te tana ho te pawh hi a hre lo leh tuartu, sepui ruah do tlawk tlawkte tan thil khirhkhan tak a nih thin avangin engemaw kawng tal a tangkai mial a nih beiseiin powerpoint presentation atan hman deuh tawh a ka siam bang hi ka her rem a, dan zawng zawng seng lo mah ila, kan dikna chanvo leh dan hnuaia venhim kan nihna te tawngkam hriatthiam awlsam zawka han chhawhchhuah hi tih makmawhah ka ngai a ni. Pathianin damna min pe anga, Dan lam hawi mi nawlpui (Layman) hriatthiam thei tura chhuah zel kan tum ang.

(Ruata Royte hi Civil Judge (Jr. Division) cum Judicial Magistrate First Class a ni a. He thuziak hi a phalnaa ama personal blog atanga lakchhawn a ni.)

TAGGED:Dandomestic violenceHmeichhiate chunga hleilennaLaw

Join Our Newsletter

Stay in the loop! Get the latest news delivered straight to your inbox.
Share This Article
Facebook Whatsapp Whatsapp Copy Link
Previous Article Mizo Khawtlang Nun leh Hmeichhiate Chhawnchhaih Dan Mizo Khawtlang Nun leh Hmeichhiate Chhawnchhaih Dan
Next Article Sem Sem Dam Dam, Ei Bil Thi Thi leh Kristian Khawngaihna Sem Sem Dam Dam, Ei Bil Thi Thi leh Kristian Khawngaihna

Let's Connect

FacebookLike
XFollow
InstagramFollow
YoutubeSubscribe

Popular Posts

POETRY LEH LIBERATION

By
Seiji
Chwang
3 Min Read

TUALCHHUNG SORKAR (MIPUI RORELNA BULTHUT)

By
Khawnvar.in Team
4 Min Read
Diary— The Endless Search for Identity In Mizoram

Diary: The Endless Search for Identity In Mizoram

By
C. Zonunmawia
1 Min Read

Hmeichhiate leh Indona: Hmeichhe taksa hi tu ta nge?

By
Ringngheti Khenglawt
2 Min Read

You Might Also Like

Acharya Balkrishna leh Baba Ramdev
EconomyEnvironment

Eng nge Patanjali?

4 Min Read
Free Speech: Duhzawng sawi thei turin zalenna i nei em le?
LawPolitics

Free Speech: Duhzawng sawi thei turin zalenna i nei em le?

9 Min Read
  • About us
  • Contact Us
©2025 All rights reserved. Khawnvar.in
Join Us!
Subscribe to our newsletter and never miss our latest news, podcasts etc.
Welcome to khawnvar.in
Username or Email Address
Password

Lost your password?

Not a member? Sign Up